Koyun Irkları: Kıvırcık

Kıvırcık koyun ırkının yayılma alanı Trakya, Marmara ve Kuzey Ege Bölgesi'dir. Kombine verimli bir ırk olup et, süt ve yapağı verimine sahiptir. Et ve süt verimi öncelikli olmak üzere iki farklı tipi vardır. Etçi tipte vücut ve göğüs geniş ve yuvarlak, kaslar gelişmiştir. Sağrı hafif meyilli, bacaklar nispeten kısadır. Sütçü tipte vücut ve göğüs dar, bacaklar uzundur. Sırt hattı hafif çukur, sağrı hafif düşük önden arkaya doğru daralan yapıdadır.

Vücut genellikle beyaz olup, siyah ve alacalık ta görülür. Baş, karın altı, bacaklar ve bazılarında da gerdan yapağısızdır. Yapağı tipi kaba karışıktır. Erkekler öne doğru spiral boynuzlu, dişiler boynuzsuzdur. Kuyruk yağsız, uzun ve incedir, üzeri uzun kıllarla örtülüdür. Kuyruk tarsal eklemine kadar, bazı hayvanlarda tarsus ekleminden aşağıya uzanır.

Irka Özgü Ayırıcı Özellikler

Sürü içgüdüsü ve engebeli arazilerde uzun mesafeleri yürüme kabiliyeti iyidir. Adaptasyon yeteneği yüksektir. Sağlam yapılı ve kanaatkâr olması nedeniyle kötü çevre koşullarına dayanıklıdır. Et ve süt verimi oldukça iyidir. Et yağının kas ve lif aralarında dağılmış olması ete yumuşaklık ve lezzet verir. Kıvırcık kuzularının eti açık renkli ve ince liflidir.

Yetiştirme Koşulları

Aile işletmelerinde, yerleşik köy sürülerinde ve ticari işletme sürüleri şeklinde, 20-400 başlık sürüler halinde yetiştirilmektedir. Yüksek, makilik, soğuk ve nemli çevre şartlarına iyi adapte olmuştur. Yılın önemli bir kısmında otlatma uygulanır. Bakım ve besleme daha çok ekstansif koşullarda yapılır. Bölgede erken kuzu kesimi yaygın olduğundan kasaplığa ayrılan kuzular 25-30 günde, damızlığa ayrılanlar ise 60-70 günde sütten kesilirler.

Vücut Ölçüleri ve Verim Özellikleri	Erkek	Dişi
Cidago Yüksekliği (cm)	69	64
Vücut Uzunluğu (cm)	80	66
Doğum Ağırlığı (kg)	4.0	3.7
Ergin Canlı Ağırlık (kg)	60-70	45-55
Günlük Canlı Ağırlık Artışı (g)	263	-
Laktasyon Süt Verimi (lt)	-	83
Laktasyon Süresi (gün)	-	180
Yapağı Verimi (kg)	-	1.5
Damızlıkta Kullanma Yaşı (ay)	-	16-18

Devamını oku »

Koyun Irkları: Acıpayam

Yayılma alanı Denizli, Afyon, Isparta (İç Anadolu Göller Bölgesi), Antalya (Korkuteli, Elmalı) olan Acıpayam koyun ırkı, kombine, et ve süt verimine sahiptir. Acıpayam Tarım İşletmesinde geliştirilen ırk, % 50 İvesi, % 25 Dağlıç ve %25 Doğu Friz genotipi taşır.

Vücut iri yapılı, renk beyaz ve lekesizdir. Baş genelde beyaz olmakla birlikte kahverengi veya siyah lekeli olanlara da rastlanır. Kaba yapağılıdır. Koçlar ve koyunlar boynuzsuzdur. Kuyruk tek parçalı, oval, orta büyüklükte, yağlı ve uca doğru incelerek uzanır.

Irka Özgü Ayırıcı Özellikler

Güç çevre şartlarına dayanıklı ve hastalıklara dirençlidir. Dağlıç ırkının yetiştirildiği ekstansif koşullara uyum sağlayabilir. Yağlı ve büyük kuyruklu Dağlıç’ları doğal olarak aşabilmektedir.

Yetiştirme Koşulları

Yetiştiricinin koç talebini karşılamak üzere Gözlü Tarım İşletmesinde 1200 başlık damızlık bir sürü yetiştirilmektedir. Yayılma alanında mera genellikle zayıftır. Basit ağıllarda, sundurma veya rüzgar almayan koruluklarda barındırılır. Bakım besleme koşulları yayılma alanında nisbeten iyi olan işletmelerde yetiştirilmektedir.

Vücut Ölçüleri ve Verim Özellikleri	Erkek	Dişi
Cidago Yüksekliği (cm)	75	69
Vücut Uzunluğu (cm)	76	72
Doğum Ağırlığı (kg)	4.2	3.8
Ergin Canlı Ağırlık (kg)	115	70
Günlük Canlı Ağırlık Artışı (g)	350	-
Laktasyon Süt Verimi (lt)	-	140
Laktasyon Süresi (gün)	-	150
Yapağı Verimi (kg)	-	4.0
Damızlıkta Kullanma Yaşı (ay)	-	18

Devamını oku »

Koyun Irkları: Malya

Malya koyun ırkının yayılma alanı başta Kırşehir ili ve çevresi olmak üzere Orta Anadolu'dur. Kombine, et ve yapağı verim yönlü bir ırktır. Akkaraman ırkı ile Alman yapağı et merinosunun melezlenmesiyle elde edilmiştir. Merinos x Akkaraman G1 dişiler, Akkaraman koçlarına verilerek Malya tipi oluşturulmuştur. %40 Alman yapağı-et merinosu ve %60 Akkaraman genotipi taşır.

Bacaklar uzun ve vücut Akkaramandan daha iridir. Vücut örtü rengi beyazdır, baş ve bacaklarda siyah lekeler bulunabilir. Baş ve boyun altı yapağılı, bacak alt kısımları yapağısızdır. Erkekler ve dişiler boynuzsuzdur. Yarım yağlı kuyrukludur. Kuyruk vücuda bağlantı noktasında geniş olup aşağıya doğru daralır.

Yetiştirme Koşulları

Bozkır iklimine ve kurak şartlara iyi adapte olmuştur. Bakım ve besleme koşulları iyi olan işletmelerde yetiştiriciliği tercih edilir. Damızlık olarak yetiştiriciliği Malya Tarım İşletmesi Müdürlüğü'nde yapılmaktadır.

Vücut Ölçüleri ve Verim Özellikleri	Erkek	Dişi
Cidago Yüksekliği (cm)	76	70
Vücut Uzunluğu (cm)	72	68
Doğum Ağırlığı (kg)	4.0	3.6
Ergin Canlı Ağırlık (kg)	80	58
Günlük Canlı Ağırlık Artışı (g)	240	-
Laktasyon Süt Verimi (lt)	-	35
Laktasyon Süresi (gün)	-	90
Yapağı Verimi (kg)	-	2.7
Damızlıkta Kullanma Yaşı (ay)	-	18

Devamını oku »

Koyun Irkları: Hemşin

Yayılma alanı Kuzeydoğu Anadolu, ağırlıklı olarak Artvin ve Rize illeri olan Hemşin koyun ırkı, kombine, et ve süt verimine sahiptir. Vücut sağlam ve orta iriliktedir. Genel olarak boyun kısa, göğüs nispeten dar, sağrı ve bacaklar orta yüksekliktedir. Sağrı cidagodan biraz yüksektir. Küçük kulaklıdır. Kulaksız koyunlar da bulunmaktadır. Vücut rengi genellikle siyahtan kahverengiye kadar değişmekte ve kirli beyaz olanlarına da rastlanmaktadır. Beyaz renkli olanlarda göz kenarları, alın ve bacaklarda siyah lekeler bulunmaktadır.

Yüz ve baş genel olarak yapağılıdır. Arka bacaklar ince yapağı ile kaplıdır. Çoğunlukla boynuzsuzdur. Boynuzu olan erkeklerde boynuz büyük ve helezonidir. Dişilerde zayıf boynuz görülebilir. Kuyruk yapısı tek parça olup dip kısmı geniş, tarsal bölgesine doğru daralır ve uç kısmında ince bir parça bulunur.

Irka Özgü Ayırıcı Özellikler

Yerli ırklar içinde en uzun kuyruk yapısına sahiptir. Engebeli ve kayalık bölgelerde yürüme ve tırmanma yeteneği çok iyidir. Yüksek rakımlı ve fakir meraları çok iyi değerlendirir. Dayanıklılık, yaşama gücü ve kötü çevre koşullarına adaptasyon yeteneği yüksektir. Analık ve sürü içgüdüsü yüksek, hırçın tabiatlıdır.

Yetiştirme Koşulları

Yağışlı ve nemli Doğu Karadeniz iklimine iyi uyum sağlamıştır. 2 ay ağılda 10 ay merada bakılır. Yüksek ve dağlık bölge meralarını çok iyi değerlendirir. Karlı dönemlerde açık veya bir tarafı kapalı ağıllarda barındırılır. Bu dönemde besleme, kaba yem ağırlıklıdır.

Vücut Ölçüleri ve Verim Özellikleri	Erkek	Dişi
Cidago Yüksekliği (cm)	79	73
Vücut Uzunluğu (cm)	72	68
Doğum Ağırlığı (kg)	3.4	3.1
Ergin Canlı Ağırlık (kg)	65-70	55-60
Günlük Canlı Ağırlık Artışı (g)	215	180
Laktasyon Süt Verimi (lt)	-	110
Laktasyon Süresi (gün)	-	135-170
Yapağı Verimi (kg)	-	1.7
Damızlıkta Kullanma Yaşı (ay)	-	18

Devamını oku »

Koyun Irkları: Herik

Herik koyun ırkı özellikle Amasya ili ve ilçelerinde yayılma alanı bulmuştur. Kombine, et, süt ve yapağı verimine sahiptir. Akkaraman ve Morkaraman koyunlarının, Karayaka koçlarıyla melezlenmesiyle elde edilmiş yarım yağlı kuyruklu ve kaba yapağılı bir tiptir. Vücut ve baş orta büyüklükte olup erkeklerde burun dışbükeydir. Boyun ve bacaklar orta uzunluktadır. Sağrı cidagodan biraz yüksektir.

Yapağısı genel olarak beyazdır, kahverengi-siyah olanlara da rastlanır. Vücudun yapağısız kısımları olan; baş ve bacaklarda siyah-kahverengi leke ya da benekler görülür. Genel olarak erkekler boynuzlu dişiler boynuzsuzdur. Boynuz, erkeklerde baştan öne ve yana doğru açılan kıvrımlı ve kuvvetli, dişilerde ise zayıftır. Kuyruk vücuda bağlantı noktasında geniş, aşağıya indikçe daralır ve tarsal eklemlere bazen daha da aşağıya uzanır. Kuyruğun geniş kısmı genel olarak düz olup, bazılarında iki parçalı yapıyı andıran oluk görülür. Kuyruk ucu genel olarak yağlıdır.

Irka Özgü Ayırıcı Özellikler

Hırçın ve tedirgin yapılıdır. Dışarıdan gelecek en ufak uyarıya dahi duyarlıdır.

Yetiştirme Koşulları

Düşük rakımlı tepelik alanlar ile düz arazilerde yetiştirilir. Sıcağa karşı duyarlı olup, yağışlı ve nemli hava şartlarına uyum sağlamıştır.

Vücut Ölçüleri ve Verim Özellikleri	Erkek	Dişi
Cidago Yüksekliği (cm)	65	61
Vücut Uzunluğu (cm)	67	62
Doğum Ağırlığı (kg)	3.5	3.3
Ergin Canlı Ağırlık (kg)	60	47
Yapağı Verimi (kg)	-	1.8-3.5
Damızlıkta Kullanma Yaşı (ay)	-	18

Devamını oku »